کیک زرد
روش تهیه كیك زرد
ابتدا سنگ معدن با دستگاههای مخصوصی خرد و آسیاب میشود، پس از آن برای جداسازی اورانیم
و بالابردن خلوص خاك سنگ، آن را در حمامی از اسید سولفوریك، آلكالاین و یا پراكسید می
خوابانند؛ این عمل برای به دست آوردن اورانیوم خالصتر صورت میگیرد. سپس این محصول به
دست آمده را خشك و فیلتر میكنند و نتیجه آن چیزی خواهد شد كه به «كیك زرد» معروف است.
امروزه روشهای جدیدی برای تهیه این پودر اورانیوم وجود دارد كه محصول آنها بیش از آن كه زرد
باشد به قهوهای و سیاه نزدیك است، در واقع رنگ ماده به دست آمده به میزان وجود ناخالصیها در
این پودر بستگی دارد. نهادن این نام بر روی این محصول به گذشته بر میگردد كه كیفیت روشهای
خالصسازی سنگ معدن مناسب نبود و ماده به دست آمده، زرد رنگ بود.
مواد تشكیل دهنده كیك زرد
بخش اصلی كیك زرد (معادل 70-90 درصد وزنی) شامل اكسیدهای اورانیوم با فرمول شیمیایی
شیمیایی U3O8 و یا سایر اكسیدهاست و بقیه آن از دیگر موادی تشكیل شده است كه مهمترین آنها
عبارتند از:
هیدراكسید اورانیوم با فرمول شیمایی UO2(OH)2 یا (UO2)2(OH)2 كه در صنایع ساخت شیشه
و سرامیك استفاده میشود. این ماده تشعشع رادیواكتیو دارد و باید با شرایط خاصی نگهداری و حمل
شود.
سولفات اورانیوم با فرمول شیمیایی (U02S04) كه مادهای بی بو با رنگ زرد لیموییاست.
اكسید اورانیوم زرد (یا اورانیت سدیم) با فرمول شیمیایی Na2O (UO3)2.6H2O كه مادهای با
رنگ زرد - نارنجی است.
پراكسید اورانیوم با فرمول شیمیایی UO4·nH2O با رنگ زرد كمرنگ.
یكی از كاربردهای كیك زرد، تهیه هگزا فلوراید اورانیوم است. این گاز در وضع عادی حدود هفت
صدم درصد شامل ایزوتوپ 235 و بقیه آن ایزوتوپ 238 است. در مرحله غنی سازی درصد
U-235 به حدود 5.3 یا حتی بیشتر افزایش داده میشود.
كاربردهای كیك زرد
كیك زرد عموماً برای تهیه سوخت رآكتورهای هستهای به كار برده میشود، در واقع این ماده است
كه پس از پردازشهایی به UO2 تبدیل و برای استفاده در میلههای سوختی به كار برده میشود. این
ماده همچنین میتواند برای غنیسازی به گاز هگزا فلوراید اورانیوم یا UF6 تبدیل شود، چون در این
صورت میتوان چگالی ایزوتوپهای اورانیوم 235 را در آن افزایش داد.
در هر صورت كیك زرد در اغلب كشورهایی كه معادن طبیعی اورانیوم دارند تهیه میشود و تولید
این ماده مشكل خاصی ندارد و بهطور متوسط سالیانه 64 هزار تن از این ماده در جهان تولید می
شود. كانادا، یكی از تولیدكنندگان این ماده است، این كشور معادنی دارد كه خلوص سنگ اورانیوم
آنها به 20 درصد هم میرسد.
در آسیا نیز كشوری مانند قزاقستان صنایع بزرگ تولید این پودر را دارد. قیمت این پودر در
بازارهای بین المللی، هر كیلوگرم حدود 25 دلار است.